Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:

Ćwiczenia podniebienia miękkiego pomagają w wywołaniu i poprawnej artykulacji głosek tylnojęzykowych: k, g, h. Są też pomocne w redukowaniu nosowania u dzieci np., z przerośniętym trzecim migdałem, po plastyce rozszczepów itp.

• ziewanie teatralne przy szeroko otwartych ustach
• kaszlenie z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej
• naśladowanie różnych śmiechów: ha ha, hi hi, he he, ho ho
• chuchanie na lustro i rysowanie obrazków
• płukanie gardła ( na początku bardzo małe łyczki, można pokazać „na sucho”, bez wody)
• zasysanie przez słomkę i przenoszenie kawałków papieru, rodzynek, fasoli itp.
• wciąganie długiego makaronu
• picie gęstego kisielu przez słomkę
• chrapanie na wdechu i wydechu
• wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych „k” i „g” z samogłoskami np.: ga, go, ge, gu, gi, gą, gę… i to samo z głoską „k”: ka, ko, ke, ku, ki…;
• wypowiadanie sylab: „ak, ok, uk, ek, yk, ik ąk, ęk, aga, ogo, ugu, eke, ygy, iki, ago, ęgę”.
• wymawianie sylab: akka, okko, ekke, ukku, ykky, agga,oggo,egge, uggu, yggy;

Ćwiczenia usprawniające wargi:

Ćwiczenia warg pomagają w dokładnej i wyraźnej artykulacji zwłaszcza samogłosek, są również wsparciem dla utrwalania prawidłowego toru oddechowego, gdyż wzmacniają mięsień okrężny ust, dzięki czemu dziecko swobodniej je domyka podczas oddychania (dzieci z nieprawidłowym torem oddechowym mają stale lub bardzo często otwartą buzię).

• balonik – nadymanie policzków, usta ściągnięte (dla urozmaicenia bawimy się w baloniki, które pękają przekłute palcami ).
• całuski – usta układamy w „ciup” i cmokamy posyłając do siebie buziaki.
• niejadek – usta wciągamy w głąb jamy ustnej.
• zmęczony konik – parskanie wargami.
• podwieczorek pieska – chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp.
• klaunik – uśmiech od ucha do ucha i dzióbek na zmianę.
• wąsy – przytrzymywanie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania( wargę układamy mocno do „u”).
• karpik – wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają.
• straż pożarna – wyraźne wymawianie samogłosek w parach: e o, i u, a u.
• pojazdy – naśladowanie poprzez wibrację warg warkotu motoru, helikoptera.itp.
• łowienie rybek – przenoszenie za pomocą słomki wyciętych papierowych rybek z jeziorka zrobionego z kartki papieru do papierowego koszyczka.

Ćwiczenia usprawniające język:

• konik jedzie na przejażdżkę – naśladowanie konika wydając odgłos kląskania.
• winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą – raz do góry, raz do dołu, stawiając go za górne, potem za dolne zęby.
• karuzela – Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.
• chomik – wypychaj policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
• malarz – pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
• młotek – spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
• mycie okna – buzia otwarta szeroko, a język powolnym ruchem oblizuje górne zęby.
• wieszanie firanek – przy szeroko otwartej buzi czubek języka dotyka kolejno górnych zębów.
• słoń macha trąbą – język wystawiamy daleko na brodę, do nosa, w prawo, w lewo.
• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków z wgłębieniem w środku.
• Zlizywanie nutelli, dżemu, sosu itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

Ćwiczenia żuchwy:

• winda – powoli opuszczamy żuchwę w dół – otwieramy buzię – winda zjeżdża, następnie unosimy do góry, powoli domykamy usta – winda na górę.
• zamiatanie żuchwą – otwieramy buzię i powoli przesuwamy żuchwą na boki.
• żujemy trawę – naśladujemy krowę żującą soczystą, zieloną trawkę, usta domknięte, pracuje żuchwa, wargi i policzki.
• ziewanie – bardzo rozluźnia staw żuchwowy.
• zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.
• grzebień – górne zęby czeszą dolną wargę ( przesuwamy zębami po wardze), potem odwrotnie – dolne zęby czeszą górną wargę (lekko musimy wysunąć żuchwę do przodu).

Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

• zmęczony piesek – język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
• chory krasnoludek – kaszlenie z językiem wysuniętym na brodę.
• balonik – nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.